Z poprzednich artykułów wiadomo, że rodzice zobowiązani są do łożenia na dziecko, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Szczególnie rodzic, który nie mieszka z dzieckiem i nie sprawuje na co dzień bezpośredniej nad nim opieki, zobowiązany jest do płacenia rat alimentacyjnych na swoje dziecko. Wysokość takich rat może zostać ustalona umową, ugodą sądową czy wyrokiem sądowym. Jednakże, pojawia się pytanie czy z upływem czasu można zmienić wysokość tak ustalonych alimentów? Odpowiedź znaleźć można w art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, że: „W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.” I rozumie się przez to zarówno podwyższenie alimentów jak i obniżenie, a nawet uchylenie obowiązku alimentacyjnego.
Kiedy zmiana jest możliwa?
Przepis art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego uzależnia zmianę dotyczącą wysokości obowiązku alimentacyjnego od „zmiany stosunków”. Czym jest taka zmiana stosunków? Chodzi po prostu o okoliczności, w których zmieniła się sytuacja zarówno dotycząca osoby uprawnionej do alimentów – dziecka, jak i osoby zobowiązanej – rodzica. Przykłady można mnożyć, ale najbardziej typowe to:
1) upływ czasu i wzrost kosztów utrzymania dziecka;
2) choroba dziecka;
3) zmiana wynagrodzenia rodzica;
4) utrata pracy przez rodzica;
5) choroba rodzica.
Podwyższenie alimentów
Jeżeli zmiana stosunków dotyczy dziecka, to rodzic sprawujący nad nim codzienną opiekę może żądać podwyższenia alimentów. Najczęściej ma to związek z upływem czasu od ostatniego orzeczenia o wysokości rat alimentacyjnych, a w konsekwencji wzrost kosztów utrzymania dziecka. Dziecko rośnie, rozwija się, zmieniają się jego potrzeby, ceny usług również są co raz wyższe, co przekłada się na konieczność zmiany obowiązku alimentacyjnego. Na żądanie podwyższenia alimentów mają także wpływ okoliczności związane ze zdrowiem dziecka, bowiem nagła choroba, która generuje duże koszty również może stanowić przesłankę żądania podwyższenia rat alimentacyjnych.
Obniżenie alimentów
Jeżeli zmiana stosunków dotyczy rodzica zobowiązanego do płacenia rat alimentacyjnych, to może on żądać obniżenia alimentów, a nawet uchylenia obowiązku alimentacyjnego. Żądanie obniżenia ma najczęściej związek ze spadkiem możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego, czyli mogą to być sytuacje dotyczące utraty pracy przez rodzica zobowiązanego lub spadek jego wynagrodzenia. Również i tu nagła choroba generująca koszty i uniemożliwiająca normalne zarobkowanie może stanowić przesłankę żądania obniżenia rat alimentacyjnych, a nawet w skrajnych sytuacjach uchylenia obowiązku alimentacyjnego.
Zakres świadczeń alimentacyjnych
Jednakże, zarówno w przypadku żądania podwyższenia alimentów jak i ich obniżenia sąd będzie brał pod uwagę art. 135 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i zawarte tam przesłanki odnoszące się do wysokości rat alimentacyjnych. Są to: usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Na tym tle będzie oceniał jak zmiana stosunków wpłynęła na wymienione przesłanki. Dlatego, żądając czy to podwyższenia czy obniżenia rat alimentacyjnych należy dobrze udowodnić zaistniałe zmiany, aby żądanie zostało przez sąd uwzględnione.
コメント